dr n. med. Jacek Organa

lek. dent. Małgorzata Organa

lek. dent. Elwira Starzyńska




Komunikat o błędzie

Pytania i odpowiedzi

Abrazja powietrzna ( air abrasion ) – pytania i odpowiedzi

 

1. Od kiedy metoda abrazji powietrznej jest stosowana?

Abrazja powietrzna została opracowana w USA w połowie lat 40. ubiegłego wieku. Dr.Robert Black  zamiast wiertła  zastosował tlenek glinu jako materiał ścierny do opracowania zębów. Technika ta była przez pewien czas bardzo popularna, jednak po wynalezieniu  w latach 50 turbiny powietrznej oraz wskutek niedoskonałości ówczesnych urządzeń, temat abrazji powietrznej uległ zapomnieniu. Od połowy lat 80-tych dzięki rozwojowi technik adhezyjnych, metoda abrazji przeżywa swój renesans.

 

2. Na czym polega metoda abrazji powietrznej?

Metoda ta polega na eliminacji próchnicy i opracowaniu ubytku zęba przy użyciu strumienia powietrza pod odpowiednim ciśnieniem, wzbogaconego ładunkiem ścierniwa w postaci tlenku glinu o różnej wielkości ziaren. Wydobywająca się z dyszy końcówki mieszanina proszkowo-powietrzna uderza w opracowywaną powierzchnię zęba i dzięki nadanej jej energii kinetycznej, próchnicowo zmienione szkliwo i zębina zostają oderwane od powierzchni zęba. Wielokrotne powtórzenie takiego cyklu powoduje całkowitą eliminację próchnicy.

 

3. Jakie są kliniczne zastosowania techniki abrazji powietrznej? 

Najważniejsze wskazania do zastosowania abrazji:

  • ubytki próchnicowe  wszystkich typów i  klas,
  • ubytki niepróchnicowego pochodzenia,
  • leczenie osób uczulonych na środki znieczulające,
  • zabiegi u osób nadwrażliwych na ból,
  • zabiegi u pacjentów z wysokim poziomem lęku stomatologicznego,
  • bezbolesna trepanacja zęba w przypadku stanów zapalnych miazgi,
  • preparacja przed zabiegiem lakowania u dzieci,
  • zabieg usunięcia osadu nazębnego
  • usuwanie i naprawa wypełnień kompozytowych,
  • preparacja do mocowania aparatów ortodontycznych oraz usuwanie zamków ortodontycznych,
  • oczyszczanie i przygotowanie zębiny oraz prac protetycznych przed zacementowaniem,
  • usunięcie popękanej porcelany i odsłonięcie metalu w celu naprawienia licówki,
  • piaskowanie koron stalowych i wnętrza koron i wkładów typu inlay/onlay.

 

4. Jakie są przeciwwskazania do stosowania metody abrazji?

Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest nieleczona astma oskrzelowa. Ponadto zaleca się ostrożność w przewlekłych chorobach dróg oddechowych.

 

5. Czy technika abrazji eliminuje konieczność znieczulenia miejscowego? 

Przy umiejętnym zastosowaniu techniki abrazji, właściwie nie ma potrzeby stosowania znieczulenia miejscowego. Własne doświadczenia kliniczne pokazują, że u ponad 95% leczonych pacjentów, zastosowanie tej metody nie wymagało wykonania znieczulenia przy opracowaniu ubytku.



6. Czy technika abrazji całkowicie zastępuje wiertło? 

Abrazja jest metodą z wyboru do opracowania ubytków przyszyjkowych oraz powierzchownej i średniej próchnicy zębów. Przy próchnicy głębokiej, do usuwania dużych powierzchni miękkiej zębiny próchnicowej stosuje się ekskawatory oraz roztwór podchlorynu sodu.Możliwości zastosowania metody abrazji w leczeniu zębów są w dużym stopniu uzależnione od doświadczenia lekarza dentysty oraz stosowanego urządzenia do abrazji.Wiele stosowanych na świecie piaskarek abrazyjnych nie jest w stanie w sposób skuteczny i szybki opracować najtrudniejszych ubytków próchnicowych.Metoda ta nie jest odpowiednia do usuwania amalgamatu. Metoda abrazji nie jest stosowana do szlifowania zębów oraz w leczeniu endodontycznym zębów.

 

 7. Jakie zalety metody abrazji decydują o jej przewadze nad metodą wiertłową?

Przede wszystkim jest to metoda minimalnie inwazyjna, oszczędzająca w znacznym stopniu zdrowe tkanki zęba. Umożliwia opracowanie zębiny bez wytworzenia rany zębinowej i przegrzania miazgi zęba, z mikroretencjami w szkliwie i zębinie. Nie powoduje bólu zęba, opracowanie zęba odbywa się bez towarzyszącym leczeniu wiertłem wibracjom, wrażeniom zapachowym oraz słuchowym. Pole zabiegowe jest czyste, suche i pozbawione mikropęknięć szkliwa.



8. Czy opracowanie ubytku techniką abrazji jest szybsze niż opracowanie techniką wiertłową?

Opracowanie większości ubytków jest szybsze niż w metodzie wiertłowej. Wynika to ze znacznie oszczędniejszej preparacji zęba oraz braku konieczności wykonania znieczulenia. Można mówić więc o istotnej oszczędności czasu. Jedynie w przypadku głębokich, rozległych ubytków metoda ta wymaga dłuższej preparacji.

9. Czy leczenie metodą abrazji  jest bolesne?

 W zdecydowanej większości przypadków pacjenci nie zgłaszają żadnych dolegliwości bólowych, najczęściej podają wrażenie mrowienia i czasem odczucia zimna.

 
10. Czy tlenek glinu jest szkodliwy? 

Tlenek glinu jest chemicznie obojętny dla organizmu, nie wchodzi w reakcję z płynami jamy ustnej. Ilość unoszącego się w powietrzu proszku stosowanego podczas opracowywania ubytku, jest znacznie niższa od przyjętych norm bezpieczeństwa. Stosowana wielkość cząsteczek tlenku glinu nie stanowi zagrożenia dla zdrowego układu oddechowego.


11. Jaki rozmiar proszku jest stosowany? 

Obecnie stosuje się drobiny piasku wielkości 27 do 110 mikronów.


12. Czy technika abrazji uszkadza otaczające tkanki miękkie? 

Jedną z najbardziej znaczących korzyści zastosowania energii kinetycznej jest fakt, że miękkie, sprężyste materiały absorbują ją w znacznym stopniu. Tkanka miękka może zostać uszkodzona wskutek skierowania strumienia proszku przez kilka sekund bezpośrednio na nią. 
Wskutek przypadkowego kontaktu proszku z tkanką miękką podczas opracowywania zęba, może dojść do powierzchniowego uszkodzenia śluzówki.

13. Czy są jakieś ograniczenia stosowania abrazji dotyczące głębokości ubytku?

Stosując metodę abrazji można opracowywać ubytki w dużej bliskości miazgi bez wrażliwości tkanek. Zależy to przede wszystkim od doświadczenia klinicysty, jak również progu bólowego danego pacjenta.  



14. W jaki sposób lekarz kontroluje głębokość ubytku w zębinie? 

Prędkość cięcia jest kontrolowana ciśnieniem, wielkością przepływu piasku oraz czasem preparacji.Im bliżej dna ubytku znajduje się końcówka dyszy, tym głębsze i węższe jest opracowanie miejsca preparacji.



15. Czy można stosować technikę abrazji  w rozpoznawaniu próchnicy zębów? 

Tak i  jest to dużą zaletą metody. Oferuje ona nowe możliwości w diagnozowaniu próchnicy i jej leczeniu. Każdy  defekt może być oczyszczony techniką abrazji, umożliwiając stwierdzenie obecności  próchnicy pod organiczną płytką nazębną.



16. Dlaczego metoda abrazji powietrznej nie jest powszechnie stosowana w stomatologii?

W dużej mierze wynika to z konieczności zmiany przyzwyczajeń i nawyków pracy lekarzy dentystów. Jak każda czynność, aby była wykonywana we właściwy sposób, wymaga praktyki i ciągłego doskonalenia umiejętności. Leczenie wiertłem oferuje szybki sposób na opracowanie zęba. Niestety często wiąże się to z usunięciem dużej ilości tkanki zęba. Liczne badania naukowe pokazują negatywne skutki dla miazgi zęba i jego żywotności po opracowaniu wiertłem mimo chłodzenia wodno-powietrznego. Poza tym wiele urządzeń do abrazji powietrznej okazało się w praktyce jedynie piaskarkami, niezdolnymi do opracowania większych ubytków próchnicowych. Na szczęście dla pacjentów urządzenia oraz technika abrazji są udoskonalane i zapewne w najbliższej przyszłości metoda ta będzie masowo stosowana w praktykach stomatologicznych.